CHP Antalya Milletvekili ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyesi Çetin Osman Budak, 16 Aralık 2021 tarihinde Sanayi Komisyonu’nda görüşülen, özelleştirilen limanların işletme sürelerinin ihalesiz olarak uzatılmasını sağlayan Torba Kanun Teklifine karşı çıktı.
Dünyada ticaret savaşlarının liman savaşları haline geldiğini söyleyen Budak; sözleşmelerin ihalesiz uzatılmasının altında iktidarın Körfez ülkelerindeki yatırımcılara olan sevgisinin yattığını söyledi. Budak: “Geçen hafta geri çektiğiniz maddeyi bu hafta talimatla geri getirdiniz. Hem yandaşlara daha önce devredilen 20’den fazla liman hem de Varlık Fonu’nun elinde bulunan limanlar Arap sermayesi için hazırlanıyor” dedi. 24 Kasım’da Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayed El Nahyan’ın Türkiye ziyareti esnasında Türkiye Varlık Fonu ve Abu Dabi Liman Şirketi arasında liman ve lojistik yatırımlarını öngören bir mutabakat muhtırası imzalandığına dikkat çeken Budak, “Biliyorum ki yandaşa ve Katarlılara peşkeş çekilen limanların sözleşmelerini uzatmak sizin de vicdanınıza dokunuyor ama talimatla buradasınız elinizden bir şey gelmiyor” dedi.
“VARLIK FONU’NUN ELİNDEKİ LİMANLAR DA ÖZELLEŞTİRİLECEK”
Budak Komisyon görüşmeleri sırasında şunları söyledi:
“Dünyadaki limanlar o kadar önemli bir noktaya geldi ki biz onunla birlikte eş zamanlı bu kararı çıkarıyoruz yani Komisyonda bize önerdiğiniz bu teklif eş zamanlı bir şekilde buraya geldi. Bakın, sadece Trabzon Limanı'nda geçen seneden bu seneye değer artışı yüzde 155 oldu. Limanların gelirlerinin önümüzdeki dönemde çok daha artacağı aşikar. Akdeniz çanağındaki en önemli limanlar: Buradaki saydığımız limanlar, bir ucu Hopa, öbür ucu İskenderun, Türkiye'deki bütün limanlar. Şimdi, o listeyi çıkarmıştık, bir de Varlık Fonunda olanlar var. Varlık Fonunda Sarayburnu Limanı, Kuruçeşme Rıhtımı, bunlar İstanbul'da, Kabatepe, Gökçeada Kuzu Limanı, Çanakkale'de, Gökçeada Uğurlu Limanı, bunlar da Varlık Fonunda, Paşa Limanı Su İskelesi. Taşucu Limanı bu sene özelleştirildi ve 40 yıllığına. O da listede var, 40 yıllığına.
“25 YILDAN UZUN LİMAN ÖZELLEŞTİRMELERİ VERİMLİ DEĞİL”
İktidar temsilcileri, yatırım yapılsın diye sürenin uzatıldığını iddia ediyorlar. Galataport Limanı 2043'e kadar Doğuş Bilgili Grubuna verilmiş yani buna yirmi beş sene var ya. Yani eğer durumunu iyileştirmek, yatırım yapılmak isteniyorsa yirmi beş yıl yetmez mi? Dünyada liman özelleştirmeleri, işletme devir hakları ortalama yirmi ila yirmi beş yıl arasında en verimli yıl olarak düşünülüyor. Daha kısa yapılırsa özelleştirildiği takdirde "Buna yatırım yapılmaz." kaygısı taşınıyor, yirmi beş yılın üstünde de yapılırsa "Daha çok zaman var." deyip yine yatırım yapılmıyor, buna biraz sonra örnek vereceğim. İskenderun Limanı 2048 yılında bitiyor, 2048 yılında; 2021'deyiz, daha yirmi yedi sene var. Bunu da LİMAK almış, yeni almış 2012'de, dokuz sene önce almış. Ya, burada 2061'e kadar uzatılacak ve ihalesiz.
“ANTALYA LİMANINDA SÜRE UZATIMI OLACAĞI BELLİYDİ”
Antalya Limanı'nı örnek vereceğim: Çok şikâyet ediyorduk, sanayici arkadaşlar, ihracatçı arkadaşlar, daha önceki Orta Doğu Liman İşletmeleri AŞ'den çok şikâyet ediyorduk. "Fiyatları fahiş, bu fiyatlarla ihracat yapamıyoruz ya da ithalat yapamıyoruz." diyorlardı ve Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya İhracatçılar Birliği Rekabet Kuruluna gitti, şikâyette bulundu; burasıyla ilgili geçtiğimiz yıl 12,5 trilyon lira Rekabet Kurumu ceza kesmiş ve 1998'de bu işletmeye açılmıştır bu liman; 1 kuruşluk yatırım yapmadı, biliyor musunuz? 1 kuruşluk yatırım yapmadı ve geçen sene cezayı yedikten sonra Katarlı QTerminals Liman İşletmeciliği firmasına 140 milyon dolara yedi yıllığına... Yedi yıl süresi kalmış, Katarlı QTerminals firmasına burayı devretti, o zaman dedik ki: "Arkadaşlar, bu işte bir iş var, bu iş de şudur: Bu limanların özelleştirme süreleri uzatılacaktır, devir işletmeleri, özelleştirme süreleri uzatılacaktır." Yani biz kahin falan değildik; durum çok açık, ortada, yedi yılı kalmış bir firmaya, Katarlı bir firma geliyor, 140 milyon dolar veriyor ve alıyor; o ara başka tartışmalar da vardı.
“ANTALYA LİMANI EN DEĞERLİ SAHİLE DOĞRU GENİŞLEYECEK”
Antalya'da; tartışma da şuydu: Antalya'nın en değerli sahillerinden biri, bu bahsettiğim limanın olduğu yer -herkes bildiği için söylüyorum- Konyaaltı Plajı'nın batısında kalır, batısından sonra da aşağı yukarı 3,5-4 kilometrelik bir sahil vardır; bu sahil dünyanın en güzel sahillerinden biridir, bir ada vardır karşısında, arkasında Beydağları, işte, falan filan. Oraya 1.100 metrelik bir rıhtım yapılacağıyla ilgili haberler ortaya saçıldı, Abdurrahman Vekilim de gayet iyi bilir ve oraya o rıhtımın yapılmasının bir tek amacı vardı: Bu limanın Katarlılara kiralanması ya da işletme devrinin verilmesi ve o rıhtımın, 1.100 metrelik o güzelim sahile boydan boya yapılacak rıhtımın bir şekilde bu limanın kapsama alanı içine alınacağını söylemiştik, buradan da uyarıyoruz: Bakın, önümüzdeki dönemde, önümüzdeki günlerde ya da aylarda bu tartışmayı siz de duyacaksanız. Limanın genişletilmesiyle ilgili -buradan eğer artış yapılacaksa- Antalya'nın en değerli sahili bir şekilde peşkeş çekilecektir, buradan da not düşelim.