Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Kasım ayı tarımsal girdi fiyatları endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Tarımsal girdi fiyatları endeksinin aylık yüzde 8.52, yıllık yüzde 36.20 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakamlar, aylıkta ve yıllıkta endeks tarihinin rekorları olmuştur. Mart ayından itibaren aylık ve yıllık tarımsal girdi enflasyonları, son 6 yılın rekorlarını kırmaya devam etmektedir” dedi.
Tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylıkta yüzde 9.18 ve yıllıkta ise yüzde 37.93’lük artış görüldüğünü kaydeden Çandır, tohumda yüzde 6.57, enerjide yüzde 7.00, gübrede yüzde 19.89, ilaçta yüzde 5.58, veteriner hizmetlerinde yüzde 1.84, yemde yüzde 9.27 ve diğer kalemlerde ise yüzde 4.31 fiyat artışı olduğunu belirtti. Çandır, aynı kalemlerin Kasım ayındaki yıllık değişimlerinin tohumda yüzde 19.05, enerjide yüzde 32.29, gübrede yüzde 120.54, ilaçta yüzde 21.93, veteriner hizmetlerinde yüzde 15.88, yemde yüzde 34.47 ve diğer kalemlerde ise yüzde 24.08 olarak ilan edildiğini kaydetti. Çandır, “Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 4.24 ve yıllık yüzde 25.68’lik artış ilan edilmiştir” dedi.
ÖNÜMÜZDEKİ AY ARTAR ENDİŞESİ
Tarımsal girdi fiyatlarının Ekim verileri ile karşılaştırıldığında Kasım ayı fiyatlarının hem aylık hem de yıllık bazda ortalama iki kat artış gösterdiğine dikkat çeken Ali Çandır, “TÜİK tarafından ilan edilen Aralık ayı yurtiçi ve yurtdışı üretici ile tarımsal üretici fiyatları endekslerinin de ortalama iki katlık artışlarını dikkate alırsak önümüzdeki ay tarımsal girdi fiyatlarının hızla artmaya devam edeceğini öngörebiliriz” dedi.
ÜRETİCİ ZARAR EDİYOR
Kasım ayında tarımsal üretici fiyat endeksinin (Tarım-ÜFE) aylık yüzde 4.57, yıllık ise yüzde 24.35 olarak ilan edildiğini kaydeden Başkan Ali Çandır, şunları kaydetti: “Bilindiği gibi Tarım-ÜFE, tarımsal üreticinin satış fiyatındaki enflasyondur. Yani beklenti ya da olması gereken veya sürdürülebilir olan aylık ve yıllık Tarım-GFE rakamlarının Tarım-ÜFE’den düşük seyretmesidir. Ancak bu durumda tarımsal üreticiler, varlıklarını ve faaliyetlerini sürdürebilirler. Eylül ve Ekim aylarında olduğu gibi Kasım ayında da ilan edilen rakamlar gösteriyor ki, tarımsal üreticiler aylık ve yıllık olarak zarar etmeye devam etmektedirler. Bu zarar Kasım’da aylık yüzde 46.4, yıllıkta ise yüzde 32.7 düzeyinde seyretmiştir.”
ÜRETİCİ ENFLASYONU DA KAYGILANDIRIYOR
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini söyleyen Ali Çandır, “Kasım ayında açıklanan aylık yüzde 9.99 ve yıllık yüzde 54.62 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylık yüzde 13.49 ve yıllık yüzde 47.89 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de artarak taşımaya devam edeceğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu. Çandır, yurtiçi enflasyondaki gıda kaleminin aylık yüzde 7.79 ve yıllık yüzde 39.80 artış gösterirken, yurtdışı enflasyondaki gıda kaleminin aylık yüzde 15.13 ve yıllık 43.68 artış gösterdiğine dikkat çekti.
Kasım ayında üretici kesimdeki enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonunun (TÜFE) aylık yüzde 3.51 ve yıllık yüzde 21.31 olarak ilan edildiğini anımsatan Çandır, “Tüketici taraftaki işlenmemiş gıda enflasyonu aylık yüzde 2.93 ve yıllık yüzde 21.11 ilan edilirken, yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde -1.91 ve yıllık 14.42 olarak ilan edilmişti. Üretici taraftaki iki haneli enflasyonlara karşılık tüketici taraftaki tek hane ve 5’ten küçük rakamlar, bir taraftan üretici kesimin maliyet yükünü biriktirmeye devam ederken diğer taraftan da tüketici kesimin gelecekte nasıl bir fiyat artışı ile karşı karşıya kalacağının işaretlerini vermektedir” diye konuştu.